Summer of 84 (2018)

Poslednjih godina je došlo do tematske, estetske i ikonografske revitalizacije žanrovskih filmova iz 80-ih, ali mnogo više u tv serijama. Paradigmatičan primer za to je serija “Stranger Things” koja je doživela mega popularnost kod svih uzrasta gledalaca. S obzirom da u muzici već duže vremena postoji pravac Novi retro talas (New retro wave), ovakvu filmsku pojavu bismo analogno tome mogli nazvati Novi retro film.

Za sada je lista ovakvih filmova prilično mala da bi se moglo govoriti o nekoj reprezentativnosti, ali bi se mogli izdvojiti naslovi kao što su “Drive”, “The Guest”, “The Final girls”, genijalni kratak film, “Kung Fury, “Turbo Kid”. Prilično je preuranjeno tvrditi da se, samo, na osnovu ovih nekoliko naslova začeo novi filmski pravac, ali su neke pojavne tendencije vidljive. S druge strane, sama serija “Stranger Things” je pobrala gotovo sve plodove i ono najbolje iz žanrovskog filma 80-ih uspevši da gotovo kompletan materijal istorijskog filmskog nasleđa reciklira, redizajnira i rekonstruiše na originalan način koji je čitljiv i današnjim generacijama gledalaca igrajući, usput, i na kartu nostalgije kod starijih gledalaca kojima pripada i pisac ovih redova. Posle 2 sezone serije (treća je najavljena za 2019.), prilično je teško snimiti nešto slično što će dovesti do ovakve popularnosti i pažnje.

“Summer of 84“ je, donekle, žrtva pomenute serije, u smislu što se pojavio u trenutku kada se gledalište već upoznalo sa žanrovskim retro pristupom tako da ovakvo jedno ostvarenje više nije fenomen, niti senzacija. “Summer of 84“ potpisuje autorski trio, Fransoa Sima, i brat i sestra, Joan-Karl Visel i Anuk Visel. Ovaj rediteljski trio je skrenuo pažnju svojim odličnim debitantskim niskobudžetnim retro SF-om, „Turbo Kid“, iz 2015. god. (film je snimljen za 22 dana), dakle godinu dana pre manije koju je izazvao „Stranger Things“. Tu se jasno mogla videti kompetentnost u kolaboraciji ovih autora na polju retro žanra i, čak, elementi originalnosti u kombinovanju starih estetskih uzora i poruka. Mali, ali značajn doprinos „Turbo Kid“-a je što uvodi motiv retro fiktivne budućnosti (na početku filma, glas naratora nas obaveštava da je radnja smeštena u budućnost, a godina je 1997.). Svi ostali detalji u filmu su saobrazni tinejdžerskom filmu, SF-u i krvavim horor komedijama iz 80-ih godina uključujući i poseban omaž filmovima o androidima koji se konkretno odnosi na „Terminatora“.

Priča se odigrava u gradiću Ipsvič, 1984. god., u trenutku kada grad živi u strahu od serijskog ubice dece. Centrali likovi su grupa petnaestogodišnjaka koja provodi leto pričajući masne viceve i maštajući o devojkama. Međutim, ovo tinejdžersko dokoličarstvo biva prekinuto kada Dejv, jedan od prijatelja iz grupe, počne da sumnja da je njegov komšija policajac serijski ubica, čime i ostale dečake uvlači u opasnu istragu.

“Summer of 84“ kao i njegov prethodnik, „Turbo Kid“, ima sve potrebne elemente jednog retro filma (atmosferična elektro muzika, izgled gradića, modni stajling glavnih protagonista), ali oni nisu bili dovoljni da samu priču podignu na nivo veće zanimljivosti tako da je film ostao na patosu osrednjosti i slabe autentičnosti. Glavni problem je u tome što je scenario upravljen ka predvidljivom raspletu, i koliko god to bila svesna namera autora, ona nije u dovoljnoj meri bila podržana ubedljivim dramaturškim odlaganjem i navođenjem priče na drugu stranu, čime je element mogućeg preokreta izostao. Čini se da se filmska ekipa suviše rukovodila time da će sam retro izgled filma biti glavna vodilja priče i da nije bilo potrebno poraditi više na elementima trilera kao što je veća zastupljenost saspens momenata, jer “Summer of 84“ po svojoj suštini i pripada žanru trilera. Zbog toga je i finale priče usiljeno sa zakasnelim scenama nasilja što potire osnovni ton filma. Za razliku od „Turbo Kida“ koji se u svakom pogledu držao žanrovske doslednosti trudeći se da čak umetne i originalnost u kombinovanju nebrojeno puta eksploatisanih ideja, “Summer of 84“ više ostavlja utisak neke vrste reprintovanog filmskog izdanja, odnosno, samo preštampanu staru poznatu priču bez dodatnih korekcija i osvežavanja.

Bez obzira na zamerke, “Summer of 84“ se može pogledati kao još jedan zabavan film za razbibrigu, ukoliko kao gledalac niste preterano zahtevni po pitanju retro filma i drugih dramaturških instrumenata. Pored nedostataka sa čisto dramaturškog aspekta, u “Summer of 84“ se mogu primetiti sitne naznake prepoznatljivosti autorskog potpisa gore pomenutog tria i njihovih fiksacija uzimajući u obzir da je ovo njihov tek drugi dugometražni film. Na primer, uvodna scena, i u prvom i drugom filmu, započinje dečakom koji vozi BMX biciklu, inače, planetarno popularnom 80-ih godina, po kojoj je čak snimljen tadašnji tinejdžerski hit „BMX Bandits“. Na kraju, ostaje da se vidi u budućnosti koja sledi, kako će se rediteljski trio nadalje nositi sa oblikovanjem prošlosti i neke nove retro budućnosti, jer nas očekuje nastavak „Turbo Kid“-a.