Review
Ovo je izvanredan film najvećeg grčkog reditelja, Tea Angelopulosa, koji je na Kanskom festivalu 1995. godine, rame uz rame, vodio mrtvu trku za Zlatnu palmu sa PODZEMLJEM Emira Kusturice. Na kraju je naš film trijumfovao, a Angelopulosu je pripao Grand Prix žirija i nagrada FIPRESCI.
Višeznačan i slojevit, ODISEJEV POGLED predstavlja globalan pogled na usud života na Balkanu tokom 20. veka. Savremeni Odisej (Harvi Kajtel), američki reditelj grčkog porekla, putuje balkanskim prostorima u potrazi za tri izgubljene, još nerazvijene rolne braće Manaki, Janakija i Miltona. Kreće iz Grčke, a put ga vodi kroz Albaniju, Makedoniju, Bugarsku, Rumuniju, Jugoslaviju, da bi svoje traganje završio u ratnom Sarajevu 90-ih, gde kod izvesnog Ive Levija (Erland Jozefson) pronalazi dela braće Manaki.
Na tom putovanju povremeno ga prati neobična mlada žena (izvrsna rumunska glumica Maja Morgenštern), kao simbol svih njegovih nesuđenih ljubavi. Kroz sećanja ili direktna suočavanja glavnog junaka, reflektuju se tragična zbivanja na usijanim prostorima Balkana, koji je u 20. veku poprište ratova, međunacionalnih, verskih i ideoloških trvenja, zbegova, razaranja…
Kraj ove trosatne priče dugih, tihih kadrova (zaštitni znak Angelopulosovog decentnog stila) odvija se u gradu sa višestruko tragičnim mestom u istoriji, koji je na samom kraju stoleća ponovo u paklenim kandžama mržnje, nasilja i smrti. Očaj zbog bolnih slika, koje mu se duboko urezuju u svest i dušu, jači je od junakovog zadovoljstva što je ispunjena svrha njegovog putovanja.
Američki glumac Harvi Kajtel sa zadivljujućom sugestivnošću otkriva senzibilitet lika koji tumači, čiji su koreni balkanski, a otkrića smisla bitisanja na tim prostorima poražavajuća.
Ovim filmom, rekvijemom za Balkan, najveći grčki reditelj i svojevremeno jedan od najvećih evropskih autora, Teo Angelopulos (DANI 36, PUTUJUĆI GLUMCI, LOVCI, ALEKSANDAR VELIKI, PUT U KITERU, ZAUSTAVLJENI KORAK RODE), ostajući veran svom stilu, otkriva svoj pogled na potresnu balkansku zbilju u konstantno turbulentnom vremenu, sa istorijom koja se bolno ponavlja, dok se u nekoj drugoj ravni film može tumačiti i kao omaž kinematografiji i njenim legendama.
Veličina i veličanstvenst ovakvih filmova je u tome što su i sami duh i tvoraštvo nekog drugog vremena, odnosno ovakvih ostvarenja više nema, a bogami ni autora koji bi ih snimili.
Teo Angelopulos (1935-2012) se nekoliko godina kasnije domogao Zlatne palme, zahvaljujući takođe dragocenom ostvarenju VEČNOST I JEDAN DAN (1998), a život sjajnog sineaste okončan je na tragičan način. Poginuo je u Atini 2012. godine, kada ga je udario motocikl.
About the Author
More articles by Goran Jovanović »
