Review
Da ne bude zabune, ovo delo se pre svega doživljava kao makedonski film, zbog jezika, autora, ruralnog ambijenta čarobne lepote (iako je sniman u Srbiji, na Staroj planini), foklornog muzičkog doprinosa, dela glumačke ekipe, književnog (PIRIKA Petra M. Andreevskog) i kinematografskog nasleđa i uticaja (VRBA i neki drugi filmovi Milča Mančevskog). Čak možemo sa dosta pouzdanih argumenata da kažemo da je ovo najpoetičniji film na makedonskom jeziku ikada, iako je reč o hororu.
Sve je najpre zasluga scenariste i reditelja Gorana Stolevskog koji je na maestralan način ušao u svet bioskopskog filma ovim celovečernjim prvencem. U pitanju je mladi australijsko-makedonski sineasta, a iz Australije su dobrim delom i stigla sredstva za ovaj etno horor smešten u Makedoniju iz 19. veka. Okupio je jako kvalitetnu ekipu saradnika (o glumcima sa svih strana ćemo kasnije, ali recimo da je direktor fotografije Metju Čuang povremeno na nivou podviga sa svojom nestašnom, nervoznom kamerom koja donosi kadrove nespokoja i užasnih transformacija, nalik onima iz filmova Filipea More ili, dok u mirnim zahvatima, beleži lepote zabiti i siromašnih seljačkih imanja, koji žive život u radu, strahu od veštice – vukožderke, strasnoj žudnji za sparivanjem, u rađanju i umiranju, a značajan doprinos dao je kompozitor Mark Bredšou, saradnik Džejn Kempion) i poveo je u horor čija strava ne dolazi iz saspensa, nego iz mitova, legendi i običaja, smeštenih obično tamo gde je lepota prirode kontrapunkt (i skriveno mesto i za zlo i za dobro) ljudskoj izopačenosti i izvitoperenosti, i koji ulazi u areu zverskog i animalnog.
Sama priča (ona je pomalo statična a kada se vrti, ide u krug) nije najveći adut Stolevskog, jer je u pitanju reditelj koji računa pre svega na pravi jezik filma, na vizuelni aspekt (sa rafiniranošću jednog Terensa Malika) koji dostiže poeziju bez obzira gledali jezive veštičje transformacije i egzekucije, žensko lice prekriveno opeklinama, ili seljake u radu, mladu ženu u žudnji ili dok se porađa, kuće i okućnice, stoku, vence ljutih papričica, šumu, izvore, planine… Etno motivi koji povremeno imaju zastrašujući a na momente istorijsko-pitoreskni efekat, verovatno su neki od najbolje inkorporiranih u celoj svetskoj kinematografiji (upravo je jedan Makedonac, Milčo Mančevski, na tom polju svojim delima doneo jedan novi i neosporni kvalitet regionalnoj i evropskoj kinematografiji), a maestralna sekvenca u kojoj je u centru pažnje mlada žena upravo izašla iz berbe kukuruza da se na brzinu porodi, a zatim ponovo, od ženturača ubrzavana i terana, vrati da marljivo radi, ući će u antologiju.
Sara Klimoska (upravo iz VRBE Mančevskog) ispostaviće se kao glumački najjači adut (bez obzira na prisustvo svetske zvezde, Numi Rapas), u liku Nevene, sa kojim publika najviše saučestvuje u demonskim rabotama koje joj se priređuju i koje ona ukleto nastavlja. Tu je, prekrivena užasavajućom, ali efektnom maskom ala Fredi Kruger, izvrsna rumunska glumica Anamarija Marinka, poznata po saradnji sa Kristijanom Munđuom.
Sakupivši ljude ispred i iza kamere sa svih strana, Stolevski ih je sjedinio na zajedničkom poslu, a oni su, svako u svom segmentu, svojim organizacionim i kreativnim potencijalom utkali koheziju i doprineli efektnom umetničkom rezultatu ostvarenja NEČEŠ BITI SAMA. Tu je, osim lokacija, i niz srpskih glumaca i saradnika.
Posle susreta sa debitantskim filmom Gorana Stolevskog, sa uspehom prikazanog ove zime na Sandensu, delovaćete počesto opčinjeni, a generalno na čudan način obogaćeni.
About the Author
More articles by Goran Jovanović »
